มันไม่อยู่กับอารมณ์ปัจจุบัน

มันไม่อยู่กับอารมณ์ปัจจุบัน  
บันทึกโอวาทธรรม พระอาจารย์ ไพฑูรย์ ขันติโก
วันที่ ๑๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๓ เวลา ๐๕.๐๐ น.
------------------------------------------------------------------

มันไม่อยู่กับอารมณ์ปัจจุบัน อารมณ์ปัจจุบันนี่พอเราตื่นขึ้นมันก็มีแล้ว แต่ว่ามันไม่ดูกัน พวกกันเองไม่ดูกัน มันไม่ศึกษาพวกมันเอง มันไปศึกษาภายนอก ไปดูภายนอก พวกกันเองอยู่ด้วยกันไม่ดูกัน พวกกันเองคือพวกขันธ์ห้า ตัวสังขารมันไม่ปรุงไม่วิเคราะห์ให้มาสนใจปัจจุบัน เวทนามันปรากฏตั้งแต่ตื้นขึ้น รู้สึกเฉยๆ นี่ก็เป็นเวทนา มันเป็นเรื่องที่ต้องศึกษาพวกเดียวกันเอง ดูพวกเดียวกันเอง แต่มันไม่มอง ไม่มาศึกษา

เวทนามันก็เป็นปัจจุบัน รู้หรือวิญญาณนี่มันเกิดพร้อมกันกับเวทนา ตัวปรุงคือตัวสังขารมันไม่มาปรุง มันไม่มาดู สังขารคือตัวคิด ตัวสติสัมปชัญญะ มันไม่มารู้ตัวเอง ก็เลยไม่เป็นสัมปชัญญะ สติมันไปรู้ภายนอก ภายนอกที่เห็นได้ชัดก็ประกอบไปด้วย การเห็น การได้ยิน การสัมผัส เป็นต้น การปรุงแต่งนี่มันเอาอารมณ์เก่าที่สะสมไว้แต่กาลก่อนหวนกลับมาอีก เรื่องเก่าในอดีตเป็นอารมณ์เก่า ของเก่า นั่นคือไม่อยู่กับเวทนาในปัจจุบัน มันก็ไม่มีสัมปชัญญะ เพราะมันไม่รู้ตัว แทนที่จะรู้ตัว รู้กายในปัจจุบัน รู้เวทนาในปัจจุบัน มันกลับไปรู้อยู่ภายนอก ไปเกี่ยวข้องกับภายนอก กับอารมณ์ภายนอก มันก็เลยไม่เข้าใจ เพราะมันศึกษาไม่ถูกจุด มันเรียนรู้ไม่ถูกจุด มันค้นหาไม่ถูกจุด มันก็เลยไม่แก่กล้า ไม่สัมผัส ไม่มีพลังเพียงพอ มันไม่ปฏิบัติการบ่อยๆ เนืองๆ

ฉะนั้น ครูบาอาจารย์รุ่นก่อนท่านจึงบอกว่าอย่าลืมพุทโธ ท่านพูดสอนไว้แบบนั้น การไป การมา การเดินบิณฑบาต อย่าลืมพุทโธ ภาษาพระโบราณท่านพูดให้มันบ่อยๆ เนืองๆ แต่คนก็มาท่องบ่นคำว่า พุท-โธ ๆ ๆ มันก็เข้าใจไปคนละแบบ นั่นมันเป็นพุทโธภายนอกไม่ใช่พุทโธภายใน พุทโธที่มันละเอียด ลึกซึ้งกว่าก็คือ ถ้ายังไม่ตายนั่นล่ะมีพุทโธแล้ว ตั้งแต่ตื่นขึ้นนั่นมีพุทโธแล้ว พุทโธ แปลว่า รู้ มันไม่มาดูรู้ รู้ก็คือปัจจุบัน ปัจจุบันก็คือพุทโธ ก็คือทางสายกลาง ก็คือสิ่งที่มันอยู่ในปัจจุบัน ไม่ใช่อดีต อนาคต ตั้งแต่ตื่นขึ้นมันก็รู้ทันที รู้ตัวทันที นั่นคือมีสัมปชัญญะ รู้ตัว มีสติสัมปชัญญะ มันรู้ตัวอยู่ขณะที่ยังไม่ตาย

แต่คนส่วนมากเข้าใจคำว่า “พุทโธ” ไกลไป หยาบไป ห่างไป เข้าใจระดับชาวบ้านเกินไป มันก็เลยไม่ตรงจุด มันก็เลยไม่กระจ่าง พุทโธมันมีแล้วตั้งแต่ตื่นขึ้น มีตัวรู้แล้ว ถ้าไม่มีรู้ก็ไม่มีตัว สัมปชัญญะคือรู้ตัว รู้ตัวรู้ ไม่มีตัวอยู่ที่อื่น ตัวอยู่ที่รู้ โดยมากรู้มันก็มารู้อยู่ที่กาย ซึ่งก็คือส่วนหนึ่งของขันธ์ห้า จึงว่ามันเป็นการศึกษาพวกมันเอง ค้นคว้าพวกกันเอง